Staropolskie dania z ziemniaków

Trudno jest wyobrazić sobie naszą rodzimą, polską kuchnię bez ziemniaków. Najpopularniejszymi daniami z tych bulw są oczywiście frytki, kopytka, placki ziemniaczane i pierogi ruskie. Ziemniaki mogą być także idealnym dodatkiem do mięsa i surówki. 

Ale to nie wszystko! Takich dań jest znacznie, znacznie więcej. A większość z nich wywodzi się z kuchni regionalnych. Sprawdź, jakie staropolskie dania z ziemniaków są najpopularniejsze!

Kartacze

Moje zestawienie “staropolskie dania z ziemniaków” zaczynam od kartaczy. Kartacze to potrawa regionalna, bardzo popularna w północno-wschodniej Polsce. Zamiennie nazywa się je cepelinami. Kartacz to duża pyza ziemniaczana z nadzieniem (najczęściej mięsnym). 

Do wykonania kartaczy potrzebujesz tylko ugotowanych i ostudzonych ziemniaków, mąkę ziemniaczaną oraz sól. Nadzienie zazwyczaj robi się z łopatki wieprzowej, boczku, namoczonej bułki, cebuli, czosnku, majeranku, pieprzu i soli. 

Kartacze możesz podawać z okrasą z cebulki i boczku. 

Gzik

Jest to potrawa charakterystyczna dla kuchni kujawskiej i wielkopolskiej. Gzik to twarożek rozrobiony ze śmietaną, wymieszany z rzodkiewką, cebulą, szczypiorkiem oraz solą i pieprzem. Podawany jest oczywiście z ziemniakami (najczęściej w mundurkach). Niektórzy podają go również z samym masłem. 

Rejbak

To pieczony placek z tartych ziemniaków i mięsa. Tę staropolską potrawę wykonuje się ze startych ziemniaków, jajek, a następnie dodaje usmażone mięso z cebulą oraz mąkę, doprawia solą i pieprzem, a następnie dokładnie miesza. Tak przygotowaną masę przelewa się do blaszki (wcześniej nasmarowanej tłuszczem i bułką tartą). Rejbak piecze się w piekarniku nastawionym na 180 stopni przez godzinę. 

Moskole

Są to placki zrobione z ugotowanych ziemniaków. Ta staropolska potrawa wywodzi się z kuchni Podhala. Główne składniki to ziemniaki, mąka, woda, sól. Można też dodać jajko. Przepisy na moskole różnią się w zależności od regionu – jedne moskole będą zawierały drożdże, inne sodę oczyszczoną, a jeszcze inne zsiadłe mleko. Moskole wypieka się na blaszce w piecu kuchennym lub smaży na patelni. Można je jeść bez dodatków lub ze skwarkami, sosem grzybowym, bryndzą czy masłem.

Szagówki

Inaczej zwane kopytkami – to kluski w kształcie rombów. Wyrabia się je z ugotowanych ziemniaków, mąki ziemniaczanej lub pszennej, jajek, soli i innych przypraw. Chcesz przygotować szagówki? Najpierw ugotuj ziemniaki i wymieszaj je z pozostałymi składnikami. Wyrabiaj ciasto do momentu, aż będzie elastyczne. Szagówki możesz jeść z masłem, posypane cukrem lub z sosem np. mięsnym lub grzybowym.

Eintopf

To potrawa jednogarnkowa. Głównymi składnikami są oczywiście ziemniaki, mięso i warzywa, ale może być także ryż i kasza. Dobór składników jest dowolny, a całe danie przygotowuje się w jednym naczyniu. 

Kartoflak

Inaczej zwany babką ziemniaczaną. Jest to placek ziemniaczany, pieczony w blaszce. Kartoflak przygotowuje się z umytych i startych na tarce ziemniaków, jajek i mąki. Można dodać cebuli (pokrojoną w kostkę lub startą na tarce). Następnie wystarczy wylać przygotowaną masę na blachę, wyłożoną wcześniej papierem do pieczenia. Piec w piekarniku nastawionym na 180 stopni Celsjusza przez półtorej godziny. Kartoflak można jeść z surówką (np. z kapusty kiszonej). 

Mozgoł

Staropolskie potrawy z ziemniaków nieraz mają tylko dwa składniki. Jak np. mozgoł. Mozgoł to potrawa, na którą składają się tylko ziemniaki i kapusta kiszona. Jak go przygotować? Ugotuj ziemniaki, a później posiekaną kapustę. Dodaj warzywa do jednego naczynia i ugnieć ze smalcem. Takie danie dobrze komponuje się np. z duszonymi żeberkami lub smażonym boczkiem.

Zmiociarz

To po prostu pasztet z ziemniaków. Do jego wykonania potrzebujesz tylko ziemniaków, cebuli, mąki ziemniaczanej i pszennej, jajek, soli, pieprzu i opcjonalnie innych przypraw według uznania. Ziemniaki ugotuj, a jak ostygną – dodaj do nich żółtka z jajek, mąkę i przyprawy. Następnie do przygotowanej masy dodaj pianę z białek. Formę posmaruj masłem i wysyp na nią bułkę tartą. Do formy przelej masę ziemniaczaną. Zmiociarz piecz przez około 2 godziny w piekarniku nastawionym na temperaturę minimum 180 stopni Celsjusza. 

Kugel

Jest to potrawa wywodząca się z kuchni żydowskiej. Łączy w sobie wiele składników w formie zapiekanki, przez co jest bardzo podobna do babki ziemniaczanej. Do przygotowania tego staropolskiego dania potrzebujesz ziemniaków, cebuli, wędzonki, czosnku, jajek, mąki pszennej, majeranku, soli i pieprzu. Ziemniaki z cebulą zetrzyj na tarce o drobnych oczkach, a następnie odcedź na sitku. Na patelni podsmaż cebulę i wędzonkę. Do ziemniaków dodaj dwa ząbki czosnku (przeciśnięte przez praskę), mąkę, jajka, majeranek, sól, pieprz i wszystko wymieszaj. Wyłóż na blaszkę ¾ masy, ułóż wędzonkę i przykryj ją pozostałym ciastem. Włóż do piekarnika i piecz w temperaturze 180 stopni przez około półtorej godziny. 

Teraz już wiesz, jakie staropolskie potrawy z ziemniaków są najpopularniejsze. Te propozycje zdecydowanie warto przygotować w swoim domu.

Masz jakieś pytania? Pisz śmiało w komentarzu. Z przyjemnością na wszystkie odpiszę!